، همانطور که در تعریف آمده، بخش مهمی از ایمنی مربوط به محافظت می‌شود. محافظت از انسان و کارآیی‌هایی که اعضای مختلف بدن او دارند از طریق تجهیزات ایمنی در محیط کار حاصل می‌آید. در تمامی تجهیزات ایمنی، نقش لباس کار در ایمنی کارکنان شاید شناخته شده تر باشد، ولی همانطور که می‌دانید وسایل دیگری هم هستند که از آنها به عنوان تجهیزات ایمنی یاد می‌شود و بسیار مهم تلقی می‌شوند. یکی از مهم‌ترین تجهیزات ایمنی که نقش بسیار پررنگی در محافظت از فرد به عهده دارد کفش ایمنی است. اما کفش ایمنی مناسب دارای چه ویژگی‌هایی است؟ در این مطلب ویژگی‌هایی که باعث می‌شوند یک کفش ایمنی مناسب تعریف شود را بیان خواهیم کرد.
دلیل اهمیت کفش ایمنی
مهم‌ترین موضوعی که در باب اهمیت کفش‌های ایمنی مطرح می‌شود، مسئله‌ی حفاظت از پا (علی الخصوص سرپنجه) در برابر سقوط اجسام سنگین است. مورد دیگری که به کفش‌های ایمنی نقش نجات بخشی می‌دهد جلوگیری از لغزش فرد است. موارد بهداشتی و ارگونومیکی با اینکه در مرتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند ولی به هیج عنوان نمی‌توان گفت که فاقد اهمیت هستند.
انواع کفش‌های ایمنی
بیشتر بخوانید:
۶ کامیون کالا از استان مرکزی به مناطق سیل زده ارسال شد
سیل مهربانی قزوینی ها از مرز 500 میلیون تومان گذشت
قبل از اینکه به ویژگی‌های یک کفش ایمنی مناسب بپردازیم، لازم است به انواع کفش‌های ایمنی پرداخته شود.
طبق آمار و گزارش‌ها، حادثه پذیری پا بعد از دست، در رده‌ی دوم قرار دارد، بنابراین کفش ایمنی به عنوان عنصری بسیار مهم در محافظت از فرد شناخته می‌شود. تعداد زیادی از افراد در مشاغلی پرخطر فعالیت می‌کنند. مشاغلی که با مواد خطرناک، برنده، سنگین، تیز، ... سر و کار دارند. نیازهای ایمنی در مشاغل مختلف متفاوت است. بنابراین برای مشاغلی که تجهیزات ایمنی در آنها لازم و ضروری است، کفش‌های ایمنی متفاوتی طراحی و ساخته می‌شود.
با ۵۰٪ تخفیف همین حالا ژاکتی شو و ۵میلیون تومن هم جایزه بگیر
با ۵۰٪ تخفیف همین حالا ژاکتی شو و ۵میلیون تومن هم جایزه بگیر
پیشنهاد امروز
yektanet-logo-sign
به طور کلی خطرات موجود در محیط کار را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
· امکان برق گرفتگی و شوک الکتریکی
· آتش و انفجار
· پرتاب شدن ذرات داغ یا مذاب
· سقوط اجسام سنگین و برنده
از مهم‌ترین مشاغلی که در آنها کفش ایمنی ضروری به حساب می‌آید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آتش نشانی: آتش نشانی یکی از سخت ترین مشاغل در دنیاست. آتش نشان‌ها می‌بایست به بهترین و به روزترین تجهیزات ایمنی مجهز باشند. کفش آتش نشانی که یکی از مهم‌ترین بخش‌های تجهیزات ایمنی یک آتش نشان است معمولاً با رویه ای از چرم طبیعی ساخته می‌شود که در برابر حریق مقاوم است. عایقی در کفش، این گروه از کفش‌ها را در برابر جریان الکتریسته نیز مقاوم کند. همینطور در قسمت جلویی کفش فولادی به کار رفته که از آسیب به پاها جلوگیری می‌نماید.
- جوشکاری و آهنگری: این دو شغل نیز در زمره‌ی مشاغل پرخطر قرار دارند. پلی اورتان ماده ایست که در کفش‌های ایمنی آهنگری و جوشکاری مورد استفاده قرار می‌گیرد، چرا که در برابر آتش و ذرات سوزنده ای که ممکن است بر روی کفش پاشیده شوند بسیار مقاوم است.
- برق کاران: مهم‌ترین موردی که در این دسته از کفش‌ها مطرح است خاصیت عایق بودن آنها در برابر جریان الکتریسته است. معمولاً این کفش‌ها با کفه‌ی پلاستیکی ساخته می‌شوند.
- معدن کاران و حفاران: شاید بتوان گفت در این گروه از کفش‌ها سرپنجه‌ی کفش و ارگونومی آن از دیگر موارد مهم‌تر محسوب شود. کفش‌های مخصوص حفاری و معدن کاری به نحوی طراحی می‌شوند که حداکثر راحتی برای فرد را فراهم کنند.
بخش‌ها و موارد در یک کفش ایمنی
رویه‌ی کفش، کف کفش، سرپنجه، آستر، بند کفش، کف داخلی و بند کفش اجزای مهم سازنده‌ی یک کفش ایمنی را تشکیل می‌دهند.
ویژگی‌های کفش ایمنی مناسب
گارد انگشتان پا
شاید بتوان گفت رعایت این نکته از سال 1925 میلادی آغاز شد، جایی که هدف از این کار کاهش خطرات آسیب به پا مطرح گردید. دو دسته‌ی کلی در حفاظت کفش ایمنی از پاها همیشه بررسی می‌شود:
· ضربه: نام‌هایی که به نتایج آزمایش سقوط یک وزنه‌ی 50 پوندی (حدوداً 22 کیلوگرم) از ارتفاع داده شد عبارتند از: I/75، I/50 و I/30.
· فشار: C/75، C/50 و C/35 نام‌هایی بودند که بر نتایج آزمایش فشار بر انگشتان پا اختصاص داده شد، C/75 برای فشاری معادل 2500 پوند (1113 کیوگرم)، C/50 برای 1750 پوند (793 کیلوگرم) و C/30 برای 1000 پوند (453 کیلوگرم).
گارد متاتارس
متاتارس (Metatarsus) به استخوان‌های کف پا گفته می‌شود. گاردی که برای این قسمت در کفش‌های ایمنی در نظر گرفته می‌شود، قسمت بالایی پا و انگشتان را از خطرات احتمالی ناشی از سقوط محافظت می‌کند. این گارد می‌تواند به صورت بیرونی و یا درونی به کفش ایمنی اضافه شده باشد. هر پا دارای 26 استخوان است که بیشتر آنها در قسمت بالای پا قرار دارند. محافظت از تک تک این استخوان‌ها در برابر فشار و سقوط بسیار مهم تلقی می‌شود.
محافظت از برق گرفتگی و شوک الکتریکی
به دلیل اینکه در محیط کار همواره خطراتی ناشی از جریان الکتریسیته کارگران را تهدید می‌کند، کفش ایمنی می‌بایست دارای عایق مناسبی در برابر برق باشد.
تخلیه‌ی الکترو استاتیکی (ESD)
ESD که در واقع شوک الکتریکی است، زمانی اتفاق می‌افتد که فردی روی فرش راه رفته و سپس دربی را لمس کند، در این زمان تخلیه‌ی الکتریکی بین درب و فرد ایجاد می‌شود. این شوک در حدود 2 تا 3 هزار ولت است. به طور کلی لازمه‌ی اینکه شوکی احساس شود این است که حداقل 2000 ولت باشد. دلیل اینکه این شوک کسی را نمی‌کشد این است که جریان بسیار پایینی را داراست. اما همین ولتاژ می‌تواند باعث مشتعل شدن مواد شیمیایی فرار و حتی انفجار گردد. در محیطی که اینگونه مواد وجود داشته باشند مقاومت کفش ایمنی در برابر اینگونه شوک‌ها نیز بسیار ضروری است.
محافظت در برابر لیزخوردن
مقاومت کف کفش در مقابل سر خوردن توسط لابراتوارهای تخصصی مورد آزمایش قرار می‌گیرد. این آزمایش در برابر خشکی، خیسی، روغن، و حتی ترکیبی از روغن و رطوبت انجام می‌گردد. کفش ایمنی تا حدود زیادی از لیزخوردن در محیط‌های لغزنده جلوگیری می‌کند.
محافظت در برابر آتش
همانطور که گفته شد یکی از مهم‌ترین خطراتی که کارگران را همواره مورد تهدید قرار می‌دهد، آتش است. به همین دلیل کفش ایمنی مناسب می‌بایست از موادی ساخته شود که ضد حریق و نسوز باشند.
راحتی
درک هر شخص از راحتی کفش می‌تواند متفاوت باشد و البته هر پایی نسبت به کفش‌های مختلف سطح متفاوتی از راحتی را درک می‌کند. به طور کلی می‌توان گفت عضلات پا و پشت پا بیشتر خسته می‌شوند. این موضوع غالباً زمانی اتفاق می‌افتد که فرد کفش راحت و مناسبی نمی‌پوشد. کفش ایمنی مناسب تا حد امکان پا را در شرایط مناسب نگه داشته و از خسته شدن کمر و پا جلوگیری می‌کند.
محافظت از پا در برابر گرما و سرمای شدید
آب و هوای بسیار گرم، بسیار سرد، بسیار خشک و یا بسیار مرطوب می‌تواند موجب آسیب‌های متفاوتی به پاها شود. بنابراین کارگرانی که در اینگونه شرایط اقلیمی کار و فعالیت می‌کنند می‌بایست از کفش‌های ایمنی استفاده کنند که پاهای آنها را در برابر هرگونه شرایط آب و هوایی محافظت کند.
طول عمر کفش
مورد دیگری که به عنوان ویژگی یک کفش ایمنی مناسب مطرح است طول عمر آن می‌باشد. غالباً کفش‌های چرمی در زمره‌ی کفش‌های با دوام محسوب می‌شوند. کفش‌های ایمنی چرمی عموماً از چرم گاو و یا چرم بوفالو ساخته می‌شوند.
به طور کلی می‌توان گفت:
- کف کفش از یک ماده‌ی انعطاف پذیر نظیر پلی اورتان (RU) و قسمت رویه‌ی پنجه‌ی کفش به نسبت شغل، از جنس چرم یا PVC ساخته می‌شود.
- کفش ایمنی برای افرادی که با جریان الکتریسیته سر و کار دارند فاقد هر گونه میخ فلزی است.
- کفش‌های ایمنی از نظر قدرت تحمل بار و ضربه به سه گروه 30، 50 و 75 تقسیم می‌شوند که کفش ایمنی با سرپنجه‌ی فولادی در گروه 75 قرار دارد.
- علامت اختصاری RR بیانگر مقاومت کفش در برابر سوراخ شدن است.
- کفش ایمنی تا دمایی در حدود 150 درجه‌ی سانتی گراد را تحمل می‌کند.
- کفش ایمنی در برابر مواد شیمیایی، حلال‌های نفتی و روغنی نیز مقاوم است و از پا محافظت می‌کند.
کفش ایمنی
